انواع ملات ساختمانی و کاربرد آن‌ها در ساختمان سازی 1402/12/12 شرکت ساختمانی بتیس کاربرد ملات ساختمانی در ساختمان سازی در روند ساخت هر سازه، از مصالح و متریال مختلفی استفاده می‌شود که هر کدام از آن‌ها کاربردها و کارایی‌های مخصوص به خود را دارند. یکی از مصالح مورد نیاز در این زمینه، ملات ساختمانی بوده که در سبک‌های مختلفی ساخته می‌شود. ملات به صورت معمول برای متصل کردن مصالح متنوع به یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این رو می‌توانیم نتیجه بگیریم که ملات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و حتما باید اطلاعات خود را درباره آن افزایش دهید. در ادامه این موضوع از شرکت ساختمان سازی بتیس با ما همراه باشید تا به بررسی انواع ملات ساختمانی و کاربردهای هر کدام از آن‌ها بپردازیم. ملات ساختمانی چیست؟ ملات، ساده‌ترین حالت یک ماده شکل‌پذیر و خمیری بوده که از سه ماده اصلی پرکننده، روان کننده و چسبنده تشکیل می‌شود. به صورت کلی، چسباندن قطعات و مصالح مختلف در فرایند ساختمان سازی بر عهده ملات است. بسته به اینکه از چه مصالح و موادی استفاده شود، نوع ملات مورد نیاز می‌تواند متفاوت باشد. همین موضوع باعث شده تا تنوع گسترده‌ای در این زمینه به وجود آید. در صورتی که عمیق‌تر به این موضوع نگاه کنیم، می‌توانیم ملات را به عنوان روح سازه در نظر بگیریم که با اتصال دادن اجزاء مختلف، پیکربندی سازه را به صورت کامل شکل می‌دهد. در این حالت، ملات کمک می‌کند تا نیروی واردشده به سازه به صورت کاملا یکنواخت توزیع شده و استحکام آن نیز به میزان قابل توجهی افزایش یابد. حتما بخوانید: 0 تا 100 اصول ساختمان سازی انواع مختلف ملات ساختمانی و کاربردهای آن‌ها بعد از اینکه به صورت کامل با تعریف ملات و اهمیت استفاده از آن در ساخت بناهای مختلف آشنا شدیم، لازم است تا به بررسی انواع مختلف ملات بپردازیم. همانطور که اشاره کردیم اتصال مصالح مختلف، به ملات‌های متفاوتی نیاز دارد. این موضوع باعث شده تا شاهد وجود تنوع گسترده‌ای از مدل‌های مختلف ملات باشیم که برخی از آن‌ها به شرح زیر هستند: ملات ماسه سیمان یکی از معروف‌ترین ملات‌هایی که معمولا نام آن را می‌شنویم، ملات ماسه سیمان است. این ملات، چسبندگی و مقاومت بسیار بالایی داشته و اغلب کار کردن با آن ساده است. در روند ساخت این ملات از ماسه رودخانه‌ای شسته به عنوان پرکننده و از سیمان برای چسباننده استفاده می‌شود. مشخص کردن درصد دقیق اجزای به کار برده شده در روند ساخت این ملات، معمولا بر اساس دمای هوا، نوع کار و سایر شرایط مؤثر در این زمینه انجام می‌شود. ضمن اینکه به دلیل مقاومت و چسبندگی بالای این مدل ملات، معمولا از آن در مواردی از قبیل آجرکاری، کاشی‌کاری، بندکشی، سنگ فرش کردن، بستن درزها و ... بهره می‌گیرند. ملات ماسه آهک یکی دیگر از انواع ملات ساختمانی که باید درباره آن اطلاعات کافی داشته باشید، ملات ماسه آهک است. در ساخت این مدل ملات از ماسه به عنوان پرکننده و از آهک برای چسباننده استفاده می‌شود. این ملات ساختمانی مقاومت چندان بالایی ندارد؛ از این رو، در دیوارهای اصلی و باربر بنا از آن استفاده نمی‌شود. ماسه مورد نیاز برای ساخت این ملات باید از نوع شسته نشده باشد تا بتواند چسبندگی مورد نیاز برای ملات را افزایش دهد. از اصلی‌ترین موارد کاربرد ملات ماسه آهک می‌توانیم به مواردی از قبیل دیوارهای آجری، سنگ‌کاری، کرسی چینی، حوضچه‌ها و آب‌انبارها و ... اشاره کنیم. به صورت کلی این مدل ملات برای سخت شدن نیاز به دی اکسید کربن موجود در هوا دارد؛ از این رو معمولا برای اندود کردن سطوح مختلف نیز از آن استفاده می‌شود. ملات گچ بدیهی است که این ملات از طریق ترکیب کردن آب با گچ به دست می‌آید. این ملات تا حد زیادی زود گیر بوده و بلافاصله بعد از تهیه باید مورد استفاده قرار بگیرد. در برخی از مواقع برای افزایش دادن این زمان، به ملات گچ مقداری خاک رس یا خمیر آهک و سریش نجاری اضافه می‌کنند. این ملات گچ تا حد زیادی برای سفیدکاری ساختمان مورد استفاده قرار گرفته و شما می‌توانید اثرات آن را به وضوح مشاهده کنید. به صورت کلی از اصلی‌ترین کاربردهای این مدل ملات می‌توانیم به سفیدکاری و تمیزکاری ساختمان، گچ‌بری و نماسازی، اندود کردن دیوار و سقف بنا و ... اشاره کنیم. بیشتر بخوانید: بهترین زمین برای ساختمان سازی ملات گچ و خاک از دیگر ملات‌های فوق‌العاده کاربردی در ساخت و ساز، باید به ملات گچ و خاک اشاره کنیم. در ساخت این ملات از خاک رس به عنوان پرکننده و از گچ برای چسباننده استفاده می‌شود. در این حالت خاک رس کمک می‌کند تا ملات نهایی چسبندگی مناسبی داشته باشد و هزینه ساخت به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند. طاق زنی، تیغه زنی و همچنین آستر اندودکاری‌های داخلی ساختمان‌ها از اصلی‌ترین کاربردهای ملات گچ و خاک محسوب می‌شوند. زمان گیرش این ملات نسبت به ملات گچ خالی بیشتر بوده و شما در زمان استفاده فرصت بیشتری خواهید داشت. این ملات یکی از قدیمی‌ترین انواع ملات ساختمانی بوده که کماکان کاربرد دارد. ملات ماسه سیمان آهک این ملات که از ترکیب سه ماده مختلف تشکیل شده است و با عنوان ملات باتارد نیز شناخته می‌شود. نکته‌ای که در ساخت این ملات ساختمانی وجود دارد این است که پرکننده باید سه برابر ماده چسبنده باشد. در صورتی که نسبت نهایی کمتر از این میزان باشد، ملات جمع نشده و ترک برمی‌دارد و اگر بیشتر باشد، قابل استفاده نیست. پس برای ساخت یک ملات باتارد کاربردی به یک حجم سیمان، یک حجم آهک و شش حجم ماسه نیاز خواهید داشت. آب هم در این ملات نقش روان کننده دارد که باید به اندازه مورد نیاز برداشته شود. ملات خاک و آهک این ملات به عنوان ملات ساروج هم شناخته می‌شود و یکی از قدیمی‌ترین ملات‌ها در ساختمان سازی است. بسیاری از بناهای قدیمی ایرانی با استفاده از این نوع ملات ساخته شده‌اند و بر این اساس، ساروج را می‌توانیم یک ملات متعلق به معماری ایرانی بدانیم. در ساخت این ملات باید از ترکیب خاک رس و آهک با نسبت 6 به 4 استفاده کنید تا در نهایت محصول ساخته‌شده مقاومت خوبی در برابر آب داشته باشد. بیشتر بخوانید: نازک کاری در ساختمان ملات گل و کاه‌گل اگر بخواهیم قدیمی‌ترین ملات‌های ساختمانی را معرفی کنیم، بدون شک ملات گل و کاه‌گل نیز جایگاه ویژه‌ای در این فهرست خواهند داشت. در این ملات ماده چسباننده همان خاک رس است. این ملات را در اغلب خانه‌های قدیمی آجری و خشت و گلی به ویژه در روستاها به وفور دیده‌ایم. از اصلی‌ترین عیوب این دسته از ملات‌ها می‌توانیم به جمع شدن و ترک خوردن آن بعد از خشک شدن اشاره کنیم. همین موضوع باعث شده تا برای جلوگیری از بروز این حالت، به آن کاه اضافه کنند. ملات گچ و ماسه یکی دیگر از ملات‌هایی که در ساخت سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، ملات گچ و ماسه است. همانطور که از عنوان این ملات مشخص بوده، از ترکیب گچ و ماسه به وجود می‌آید. از این مدل مصالح ساختمانی معمولا به عنوان زیرساخت اندودها در اغلب نواحی ساحلی و رودخانه‌ای استفاده می‌شود. ملات سیمان بنایی یکی دیگر از انواع ملات کاربردی که در ساخت بنا مورد استفاده قرار می‌گیرد، سیمان بنایی است. این مدل ملات از سیمان پرتلند معمولی و یک پرکننده مثل پودر سنگ و همچنین روان کننده آب تشکیل می‌شود. ملات سیمان بنایی استحکام چندانی نداشته و معمولا در قسمت‌هایی که مقاومت، اهمیت چندانی ندارد از آن استفاده می‌شود. از قابلیت‌ها و ویژگی‌های این مدل ملات می‌توانیم به خاصیت خمیری مناسب، نگهداری آب و همچنین کاهش ترک خوردگی و جمع‌شدگی اشاره کنیم. ملات آماده همانطور که از عنوان این ملات مشخص است، در کارخانه تولید شده و به فروش می‌رسد. این محصول با عنوان ملات خشک نیز شناخته می‌شود. از مواد موجود در این مدل ملات می‌توانیم به سیمان، سنگدانه و همچنین مواد افزودنی دیگر اشاره کنیم. کمترین خطای انسانی در روند ساخت این ملات وجود دارد؛ از این رو شما می‌توانید به راحتی از آن استفاده کنید. این محصول به صورت فله‌ای و پاکتی در بازار به فروش می‌رسد. ملات گچ و پرلیت یکی دیگر از انواع ملات ساختمانی، گچ و پرلیت است که به عنوان عایق صوتی و حرارتی هم شناخته می‌شود. پرلیت از نوعی سنگ آتش‌فشانی به دست می‌آید که اصلی‌ترین ماده موجود در آن سیلیس است. استفاده از این ملات باعث می‌شود که آتش به اسکلت ساختمان نرسد؛ از این رو می‌تواند از فرو ریختن سازه کلی در زمان آتش سوزی تا حد زیادی جلوگیری کند. سخن پایانی ملات از اصلی‌ترین مصالح ساختمانی است که به عنوان روح یک سازه شناخته می‌شود. ملات‌ها امروزه دارای تنوع بسیار گسترده‌ای هستند و می‌توانند قطعات بخش‌های مختلف را به بهترین نحو ممکن به یکدیگر بچسبانند. از این رو توصیه می‌کنیم که به هیچ عنوان نسبت به اهمیت این مصالح کم‌توجه نباشید. انواع مختلف ملات ساختمانی و همچنین کاربردهای هر کدام از آن‌ها را در بخش‌های قبلی بیان کردیم تا شما آگاهی بیشتری نسبت به این دسته از مصالح داشته باشید.